November 2019 publiceerden TNO en CBS de resultaten van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2018. Een van de feitjes uit die enquête: 1,3 miljoen werknemers hadden last van burn-outklachten. Dat is 17,3% van alle werknemers!
Burn-out is niet zo makkelijk te vermijden. Als individu niet, als organisatie niet en als samenleving niet. Eenvoudige rechttoe rechtaan oplossingen bestaan gewoon niet. Al vond ik de uitspraak van de Nederlandse ondernemer René Sielhorst wel aardig toen hij deze week in AD Werkt liet optekenen: ‘Wie om 15.00 uur al moe is, mag gewoon naar huis, dat doe ik zelf ook’. Voorts zei hij: ‘Geef werknemers meer vrijheid, dan zullen we 95 procent minder gevallen hebben van burn-out.’ Deze laatste uitspraak lijkt me wat overdreven maar hij noemde al wel twee verschillende factoren die een rol kunnen spelen bij burn-out: ‘te zware werklast’ en het nog belangrijker punt ‘regelruimte in je werk’.
Wat mij ook aansprak in de aanpak van Sielhorst is dat hij niet de burn-out wil bestrijden maar juist de positieve kant pakt: hoe krijg je meer plezier in je werk en hoe hou je dat beter vol. Dat is dan ook mijn eerste aanbeveling: richt je bij het voorkomen van burn-out vooral op maatregelen die zorgen dat medewerkers gezond, gelukkig en betrokken blijven.
Mijn tweede aanbeveling heeft te maken met de foute gedachte dat als iemand dicht tegen een burn-out aanzit de beste remedie is om de werklast te verminderen. Het klopt wel dat mensen met een burn-out aangeven dat ze zich doodmoe en uitgeput voelen, maar er spelen nog andere zaken mee die misschien veel belangrijker zijn. Een dreigende burn-out uit zich ook in cynisme en afkeer vertonen van werk en bedrijf en bovendien in het gevoel niet meer productief, effectief en professioneel te kunnen zijn.
Bedrijven die burn-out willen voorkomen moeten zich daarom richten op een goed (werk)leven voor iedereen. Maar hoe bevorder je dan een goed (werk)leven? Ook daar is onderzoek naar gedaan. Dat kan niet met één maatregel. Burn-out is een complex probleem, daar bestaat geen eenduidig antwoord op. Elk bedrijf en elke persoon is anders. Als veel mensen zeggen dat ze oververmoeid zijn is het goed om te kijken naar de eisen die gesteld worden en naar de werklast. Als meer mensen zich cynisch uitspreken over hun werk en het bedrijf, dan is er aandacht nodig in de vorm van beloning of teamgeest en als de productiviteit en effectiviteit dalende is, is het misschien nuttig om eens naar hun regelruimte en autonomie te kijken. Meestal is er zoals gezegd niet een remedie. Daarom hieronder een aantal aandachtspunten die allemaal de moeite waard zijn om aan te werken.
